Rock άλμπουμ που άφησαν εποχή όχι μόνο για τη μουσική τους αλλά και για τα μοναδικά τους εξώφυλλα.
Για κάθε άλμπουμ εκεί έξω, υπάρχει ένα εξώφυλλο το οποίο σε προϊδεάζει για αυτό το οποίο πρόκειται να ακούσεις. Τα εξώφυλλα έχουν τον τρόπο τους να ολοκληρώνουν την ηχητική εμπειρία με το συνδυασμό των άλλων αισθήσεων. Βάζεις το βινύλιο στο πικάπ και ακούς αυτές τις πρώτες νότες υπέροχου αναλογικού ήχου. Κρατάς στα χέρια σου το εξώφυλλο. Επεξεργάζεσαι την εικόνα που έχεις μπροστά σου και έχεις μια εντελώς διαφορετική εμπειρία.
Η εικαστική τέχνη που συνοδεύει το δίσκο είναι εξίσου σημαντική με την ίδια τη μουσική. Κανένα άλλο είδος δεν το αποτυπώνει αυτό καλύτερα ίσως από τη rock. Η rock, χωρίς φυσικά να θέλω να υποτιμήσω τα άλλα είδη, μας έχει χαρίσει μερικά από τα πιο iconic, αναγνωρίσιμα εξώφυλλα όλων των εποχών. Εξώφυλλα που όταν τα βλέπεις σχεδόν μπορείς να ακούσεις τη μουσική. Δεν μιλάω συγκεκριμένα ούτε για τα καλύτερα, ούτε τα πιο δημοφιλή (αν και τις περισσότερες φορές αυτά φαίνονται να συνάδουν). Αλλά για τα πιο definitive rock εξώφυλλα άλμπουμ, που έχουν γίνει πλέον συνώνυμα με τα συγκροτήματα που τα εκπροσωπούν.
Από τους Beatles και τους Rolling Stones στον David Bowie και τους Pink Floyd, συχνά είναι δύσκολο να επιλέξεις μόνο ένα άλμπουμ ή ένα εξώφυλλο. Φυσικά η τέχνη είναι υποκειμενική. Ωστόσο το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτά τα εξώφυλλα αποτελούν μέρος του legacy που αφήνουν πίσω οι θρυλικοί καλλιτέχνες. Τα εμβληματικά αυτά εξώφυλλα δεν χαρακτηρίζουν απλώς ένα άλμπουμ. Συχνά καθορίζουν μια εποχή, μια ολόκληρη γενιά ή ακόμα ένα είδος μουσικής.
Τα παρακάτω άλμπουμ συγκαταλέγονται ανάμεσα στις κορυφαίες λίστες παγκοσμίως με τα πιο σημαντικά εξώφυλλα στην ιστορία.
Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band- The Beatles
Ένα από τα πιο iconic εξώφυλλα άλμπουμ των Beatles και για την εποχή το πιο ακριβό που είχε φτιαχτεί ποτέ. Το “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” αποτελεί ένα από τα πιο αριστουργηματικά έργα της pop-art που έχει εμπνεύσει άπειρους καλλιτέχνες έκτοτε. Με πενήντα-οχτώ διαφορετικές προσωπικότητες από τον Karl Marx μέχρι την Marilyn Monroe, επιλεγμένες από τα μέλη του συγκροτήματος και σε στήσιμο του καλλιτέχνη Peter Blake. Το εξώφυλλο είναι μια εκπληκτική μίξη από διάφορους πολιτισμούς και ξεχωριστά ενδιαφέροντα των Beatles. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το ποιοι βρίσκονται στο εξώφυλλο τσέκαρε αυτή τη διαδραστική εφαρμογή.
The Dark Side of the Moon- Pink Floyd
Το “Dark Side of the Moon” αποτελεί ίσως ένα από τα σπουδαιότερα άλμπουμ που φτιάχτηκαν ποτέ. Για το εξώφυλλο του, ο Roger Waters απευθύνθηκε στον σχεδιαστή Storm Thorgerson. Η πρόταση ήταν το cover του άλμπουμ να είναι απλό αλλά τολμηρό και να μην είναι φωτογραφία. Ήταν ένα περίπλοκο challenge καθώς ο Thorgerson δεν σχεδίαζε ως επί το πλείστον γραφικά. Συνεργάζεται λοιπόν, με τον George Hardie. Χρησιμοποιώντας ως έμπνευση τα ζωντανά light shows των Pink Floyd, τους στίχους του άλμπουμ και το τρίγωνο, ένα σύμβολο σκέψης και φιλοδοξίας, σχεδίασαν ένα πρίσμα που διαθλά το φως σε έξι από τα εφτά χρώματα του φάσματος. Και κάπως έτσι γεννιέται ένα από τα πιο εμβληματικά εξώφυλλα στην ιστορία της rock.
Γνωστοί “ταραχοποιοί” της punk σκηνής οι Sex Pistols μας χάρισαν αυτό το αληθινά χαρακτηριστικό δείγμα DIY punk αισθητικής. Ο Jamie Reed, που σχεδίασε το εξώφυλλο του “Never Mind The Bollocks”, δεν ήθελε να βάλει την μπάντα στο cover λέγοντας πως “έτσι κι αλλιώς είναι άσχημοι”. Αντ’ αυτού χρησιμοποιεί αυτό που ο ίδιος ονομάζει “φθηνό hype”. Γράμματα που θυμίζουν σημείωμα για λύτρα και έντονα αντιθετικά χρώματα που σου βγάζουν το μάτι, σε ένα εξώφυλλο που παραμένει αξέχαστο.
The Velvet Underground & Nico- The Velvet Underground & Nico
Ζωγραφισμένο από τον Andy Warhol. Οι πρώιμες εκδόσεις του άλμπουμ περιλάμβαναν την επιγραφή “peel slowly and see” όπου μπορούσε ο καθένας να ξεφλουδίσει την μπανάνα σαν αυτοκόλλητο αποκαλύπτοντας από κάτω μια άλλη γυμνή μπανάνα στο χρώμα του δέρματος. Μια ξεκάθαρα φαλλική αναφορά. Φυσικά βοηθάει και το γεγονός ότι και το ίδιο το άλμπουμ των Velvet Underground είναι cult classic στο ότι το εξώφυλλο είναι ένα από τα πιο διάσημα στην ιστορία.
Unknown Pleasures- Joy Division
Η επιλογή του συγκροτήματος να μην βάλουν ούτε το όνομα τους ούτε το όνομα του άλμπουμ στο εξώφυλλο είναι από μόνη της καθοριστική. Το ίδιο και η αφηρημένη εικόνα που απεικονίζει. Στην πραγματικότητα η εικόνα αυτή δεν είναι κάποια οροσειρά ή κύματα αλλά ένα σετ από παλμούς από το πρώτο πάλσαρ που ανακαλύφθηκε ποτέ, το PSR B1919+21. Συγκεκριμένα ο ντράμερ των Joy Division Stephen Morris είδε την εικόνα στην Eγκυκλοπαίδεια Aστρονομίας του Cambridge, το 1977, και πρότεινε να την χρησιμοποιήσουν. Η εικόνα που έχει αντιγραφεί έκτοτε πολλές φορές παραμένει ουσιαστικά χωρίς δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Elvis Presley- Elvis Presley/ London Calling- The Clash
Το άλμπουμ που θα άλλαζε τα πάντα και θα έκανε τον Elvis Presley αθάνατο ίνδαλμα της rock&roll. Το εξώφυλλο του ομώνυμου άλμπουμ απεικονίζει έναν εικοσάχρονο Elvis στο μεταίχμιο της επιτυχίας, στην Φλόριντα, στις 31 Ιουλίου 1955, με δύο απλές λέξεις “Elvis” και “Presley”. Δύο δεκαετίες αργότερα οι Clash τιμούν τον βασιλιά της rock&roll. Παράλληλα απαθανατίζουν την απώλεια του ελέγχου σπάζοντας ένα μπάσο επί σκηνής για τον φωτογραφικό φακό της Pennie Smith.
Nevermind- Nirvana
Χιλιο-παιγμένο, χιλιο-ειδωμένο και πάντα αμφιλεγόμενο. Το καθοριστικό άλμπουμ των Nirvana “Nevermind” έχει ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα εξώφυλλα σε άλμπουμ, like ever. Η φωτογραφία του μωρού που κολυμπάει προσπαθώντας να πιάσει ένα δολάριο που κρέμεται από ένα αγκίστρι είναι πλέον τόσο συνώνυμη με τους Nirvana όσο και ο ίδιος ο Kurt Cobain (και το τραγικό τέλος του). Η χρήση αυτής της εικόνας δεν έχει εξηγηθεί ποτέ προσθέτοντας λίγη ίντριγκα στο στόρυ. Το εξώφυλλο παραμένει ένα από τα πολλά αναπάντητα ερωτήματα γύρω από το συγκρότημα και τον αυτόχειρα frontman τους.
Abbey Road- The Beatles
Άλλο ένα άλμπουμ από τους Beatles, άλλο ένα εμβληματικό εξώφυλλο που άφησε εποχή. Ο John Lennon ντυμένος στα λευκά. Ο Paul McCartney ξυπόλυτος και το ορίτζιναλ boy-band, στη σειρά, να περνάει τον (πλέον) πιο διάσημο δρόμο της Βρετανίας. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να τους μιμηθούν αλλά οι Beatles παραμένουν αξεπέραστοι.
Το πορτρέτο του Bowie από το Brian Duffy για το εξώφυλλο του άλμπουμ “Aladdin Sane” παραμένει ένα από τα πιο δυνατά visuals. Εκπροσωπεί την περσόνα Alladin Sane μια προέκταση του αγαπημένου Ziggy Stardust. Το όνομα αποτελεί ένα λογοπαίγνιο στην ουσία, “a lad insane” δηλαδή ένα αγόρι τρελό. Ο κεραυνός στο πρόσωπο του αναπαριστά τον ραγισμένο ηθοποιό. Αυτόν στον οποίο ένιωθε ότι είχε μεταμορφωθεί έπειτα από την ξαφνική φήμη και δημοσιότητα. Από την άλλη το δάκρυ στην κλείδα του Bowie, προστέθηκε αργότερα κάνοντας τον να φαίνεται πιο μυστηριώδης και ταυτόχρονα τρυφερός, σύμφωνα με τον Duffy.
Μέρος του “The Jimi Hendrix Experience”, το άλμπουμ “Electric Ladyland” έχει μείνει στην ιστορία όχι μόνο για την εξωπραγματική μουσική εμπειρία που προσφέρει ο Hendrix αλλά και εξαιτίας του αμφιλεγόμενου, απαγορευμένου εξώφυλλου. Αυτό απεικόνιζε όχι μια, όχι δύο, αλλά 19 ολόγυμνες γυναίκες και όχι με ιδιαίτερα κολακευτικό τρόπο. Το Νοέμβριο του 1968 άρχισαν ένα-ένα τα βρετανικά δισκάδικα να απαγορεύουν την κυκλοφορία του άλμπουμ στα ράφια τους. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι ο ίδιος ο Hendrix μάλλον μισούσε αυτή τη NSFW φωτογραφία περισσότερο ακόμα και από τους κριτικούς της. Τελικά το εξώφυλλου αυτού του τότε-πολύ-αναμενόμενου άλμπουμ άλλαξε με το κόκκινο-κίτρινο κοντινό πλάνο του Hendrix. Ωστόσο η απαγορευμένη εικόνα παραμένει χαραγμένη στις μνήμες όλων.
Led Zeppelin- Led Zeppelin
Η ασπρόμαυρη φωτογραφία της Καταστροφής του Χίντενμπουργκ, της συντριβής του γερμανικού αερόπλοιου LZ 129 Hindenburg, στο εξώφυλλο του άλμπουμ των Led Zeppelin μπορεί σε μερικούς να φαντάζει μακάβρια επιλογή. Για άλλους είναι μια παρομοίωση της εκρηκτικής μουσικής που εμπεριέχει. Εγώ θέλω να πιστεύω ότι έρχεται ως απάντηση σε κάποιον γνωστό των Led Zeppelin ο οποίος τους είπε “you will go down like a led balloon” μια έκφραση που στην ουσία σήμαινε ότι θα αποτύχουν παταγωδώς και απ’ όπου λέγεται ότι πήραν το όνομα τους.
Sticky Fingers- The Rolling Stones
Το 1969 οι Rolling Stones προσέγγισαν τον Andy Warhol για την δημιουργία του εξωφύλλου του greatest-hits άλμπουμ τους “Through The Past, Darkly (Big Hits Vol.2)”. Ωστόσο, αν κάτι σχεδιάστηκε για το συγκεκριμένο άλμπουμ δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Παρ’ όλα αυτά το concept και η φωτογραφία του Warhol με τον διογκωμένο ανδρικό καβάλο και το αληθινό φερμουάρ χρησιμοποιήθηκε εν τέλη για το εξώφυλλο του πλέον iconic άλμπουμ των Stones “Sticky Fingers”.
Κλείνοντας και με απόλυτη σιγουριά ότι έχω ξεχάσει κάτι, σας αφήνω με μια εικόνα. Μια εικονική τετράδα που άφησε ιστορία με περισσότερους από έναν τρόπο. Ένα άλμπουμ που θα θυμόμαστε πάντα ως την άνοδο στην κορυφή ενός από τα σπουδαιότερα συγκροτήματα στην ιστορία. Η φωτογραφία του Mick Rock, που αργότερα θα αποτελέσει μέρος του βίντεο για το Bohemian Rhapsody, είναι η πεμπτουσία των Queen.